Nhận thức sai lầm về tiêm vaccine: Hậu quả khôn lường với trẻ em

Dịch bệnh mùa đông xuân đang bùng phát mạnh, đặc biệt là dịch sởi, nhưng có đến hơn 90% số người mắc lại chưa tiêm phòng vaccine. Phong trào “anti vaccine” đang được lan truyền với những quan niệm sai lầm khiến nhiều bà mẹ không cho con tiêm phòng, khi dịch bệnh xảy ra đã “chống” không kịp.

Dịch sởi ở Việt Nam năm 2014 khiến hơn 100 trẻ thiệt mạng, hiện đang bùng phát ở nhiều nước đã công bố loại trừ bệnh sởi, đặc biệt tại Philippines năm 2019 đã có hơn 200 trường hợp tử vong là bài học đau xót, một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của tiêm phòng để bảo vệ tính mạng con người và cộng đồng.

“Anti vaccine” là cực kỳ sai lầm

Dịch sởi đang bùng phát và lan rộng ra 56 tỉnh, thành trên cả nước, hơn 90% người lớn và trẻ em mắc bệnh lại chưa tiêm phòng vaccine. Thế nhưng vẫn có phụ huynh ấu trĩ cho rằng không cần tiêm vaccine cho con mà để “thuận theo tự nhiên”.

Trên nhiều trang mạng, hội các bà mẹ “anti vaccine” đã chia sẻ nhiều lo ngại, rằng tiêm vaccine có những biến chứng nguy hiểm như: tử vong, sốt, tiêu chảy, vaccine chứa thủy ngân… Một số quan điểm thì cho rằng bú mẹ hoàn toàn là vaccine rồi, không cần tiêm nữa. Số khác cho rằng chỉ cần sống lành mạnh, ăn uống Healthy, thuận tự nhiên là đã phòng và chữa được bệnh…Tất cả những quan niệm này đã thành trào lưu trên diễn đàn mạng và được một số phụ huynh hưởng ứng, không tiêm vaccine phòng bệnh cho con.

Tiêm chủng là bảo vệ chính mình và cộng đồng.

Qua phân tích, ghi nhận 97% trường hợp mắc sởi tại TP Hồ Chí Minh không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ. Hiện nay, tỷ lệ tiêm sởi tại TP Hồ Chí Minh ước đạt 96% mũi thứ 1 và 80% mũi thứ 2. Tỷ lệ này còn cách khá xa so với mục tiêu đạt 95% độ bao phủ tiêm chủng đối với bệnh sởi. Ghi nhận tại Hà Nội cũng trên 90% trường hợp mắc sởi không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ.

Nhiều người nghe đến tiêm vaccine bị biến chứng tử vong thì ngay lập tức sợ hãi không cho con tiêm. Có người lo sợ tiêm chủng không an toàn đã đợi tiêm dịch vụ và trong lúc đợi thì con mắc bệnh. Tôi đã chứng kiến nhiều bà mẹ vô cùng ân hận khi không tiêm vaccine cho con, đến khi con mắc bệnh, biến chứng nặng phải giành giật sự sống từng giây, từng phút. Có người mất con trong chớp mắt chỉ vì không tiêm phòng cho con.

Theo GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, vaccine có thể sốc phản vệ nhưng tỷ lệ này cực kỳ nhỏ, vậy nên tiêm xong phải ở lại phòng tiêm theo dõi 30 phút vì sốc phản vệ chỉ diễn ra trong 30 phút sau tiêm.

Dịch bệnh sẽ bùng phát nếu “anti vaccine”

PGS.TS Trần Như Dương, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, vaccine là một trong những thành tựu y học vĩ đại nhất của loài người để cứu sống nhân loại trong phòng chống các bệnh truyền nhiễm.

Hơn 100 năm kể từ khi ra đời, vaccine đã chứng minh được hiệu quả cực kỳ to lớn trong việc phòng, chống bệnh truyền nhiễm, cứu sống hàng triệu người mỗi năm. Nếu không tiêm vaccine dịch bệnh chắc chắn sẽ bùng phát trở lại, gây hậu quả khôn lường cho tính mạng trẻ em, cho cộng đồng và toàn xã hội. Người không tiêm vaccine bị mắc bệnh sẽ trở thành nguồn lây nhiễm cho người khác, đe dọa sự an toàn của tất cả mọi người.

Hậu quả của việc không tiêm vaccin đã xảy ra, điển hình là dịch sởi năm 2014 ở nước ta đã cướp đi hơn 100 tính mạng của trẻ nhỏ. Các nước đã công bố loại trừ bệnh sởi như Uraina, Đức, Nga, Hoa Kỳ hiện đang chịu dịch bệnh sởi gia tăng với diễn biến phức tạp. Tại Philippines đã có hơn 200 trường hợp tử vong vì bệnh sởi từ đầu năm 2019 đến nay.

PGS.TS Trần Như Dương nhấn mạnh, đã có những bài học nhãn tiền trong quá khứ và hiện tại, chính vì vậy các bậc cha mẹ, vì sức khoẻ của con em mình hãy đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ các vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) và cả những vaccine chưa có trong chương trình TCMR. Hãy coi việc tiêm chủng không chỉ là quyền lợi, trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là trách nhiệm đối với cộng đồng và toàn xã hội.

Trước thông tin tiêm vaccine khiến trẻ tự kỷ, vaccine chứa thủy ngân ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của trẻ, PGS.TS Trần Như Dương cho biết, đây đều là những thông tin thất thiệt, trôi nổi, bịa đặt, gây hoang mang cho xã hội. “Vaccine không gây ra những chuyện đó”- PGS.TS Trần Như Dương khẳng định.

Trào lưu “anti vaccine” đã khiến nhiều bác sĩ bất bình bởi dịch bệnh nguy hiểm đang tấn công con người trong khi chúng ta có “vũ khí” lợi hại để chống lại nhưng không sử dụng. PGS.TS Bùi Vũ Huy, cố vấn Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương khẳng định: “Vaccine và kháng sinh là sản phẩm trí tuệ đỉnh cao của nhân loại để chống lại dịch bệnh. Trong những năm 80 của thế kỷ trước, tôi đã chứng kiến nhiều bệnh nhân tử vong do viêm não, bại liệt, bạch hầu, sốt xuất huyết với tỷ lệ 50% chỉ vì không có vaccine phòng bệnh. Nhưng từ ngày có vaccine, ngành y tế, bác sĩ rất hạnh phúc vì không còn chứng kiến nhiều ca tử vong vì dịch bệnh nguy hiểm. Nếu người dân lại “anti vaccine”, dịch bệnh sẽ bùng phát rất nguy hiểm, các ca tử vong hàng loạt lại xuất hiện, đe dọa tính mạng của nhiều người, đặc biệt là trẻ nhỏ”.

Trần Hằng